Merkeziyetsiz Borsa Kurulumu
Merkeziyetsiz Borsa Nedir?
Herhangi bir merkezi olmayan; bir kurum, kuruluş tarafından işletilmeyen, yapılan her işlemden bu kurumlar tarafından komisyonların alınmadığı borsalara DEX(Decentralized Exchange) yani merkeziyetsiz borsa adı verilmekte.
Geleneksel stock ve fiyat borsaları, alıcılar,satıcılar tek bir yerde birleştirerek, yatırımcının piyasaya likidite sağlayarak,
pozisyonlara belirli noktalarda kolaylıkla girip çıkmalarını sağamaktadır. Daha yüksek likidite, gerçekleşen ticaretin diğer
tarafındaki alıcı veya satıcıyla işlem yapmak isteyen kişilerin olma olasılığını
arttırmaktadır.
Merkeziyetsiz Borsaların İşleyiş Mantığı
Merkeziyetsiz borsalarda alışverişler Peer-to-peer(Kişiden kişiye) adı verilen mantık üzerinden çalışır. Kullanıcılar, varlıklarını blockchain sistemleri üzerinde(Örn: Ethereum ERC-20 ağı) birbirleriyle takas ederler.
Kullanıcıların birbirleri ile olan ticaretini sağlayan, bu işlemleri onaylayan ve bir varlığın karşı tarafa aktarılmasının iznini verenler ise madencilerdir. Madenciler, sahip oldukları işlem güçleriyle tüm bu süreçlerin doğrulamasını gerçekleştirir ve varlıkların yeni sahiplerini blokzincire kaydeder.
Merkeziyetsiz Borsaların Avantajları
- Kullanıcı bilgisini tutmazlar.
- Varlıklar tek merkezde toplanmazlar.
- Kullanıcı varlıklarının tek bir merkez üzerinden kaybedilmesi, kaçırılması, el konulması vb. durumlar yaşanmayabilir.(Örneğin : Thodex dolandırıcılığı olmaz)
- Yaptığınız işlemlerin kaydı ve denetlemesi başkalarının kontrolünde değildir.
- Borsalarda yer almayan ve geleceğinin parlak olduğuna inandığınız varlıklara erken erişebilme şansı. Bu sayede ilk yatırımcılarından olduğunuz için, ilerleyen zamanlarda borsalarda da listelenme gerçekleşirse kazanç ihtimaliniz yükselir. Ancak bu durum çok riskli bir süreçtir, iyi analiz ve güven sistemine oturtularak hareket edilmelidir.
- Özetlersek Merkezi otoriteler tarafından oluşturulan regülasyonlara, düzenlemelere, engellemelere karşı koruma. Merkeziyetsiz borsalarda tüm işlemler Peer-To-Peer yani Kişiden-Kişiye odaklı çalıştığı için, araya hiç bi aracı kurum düzenlemesi giremez. Örneğin yarın tüm borsaların aktif hizmet verme işlemi sonlanırsa, merkeziyetsiz borsalarda bu süreçler devam edebilir ya da borsalara her işlem için %10 vergi kesintisi gibi bir kural getirilmeye kalkılırsa, bu durum merkeziyetsiz borsaları ilgilendirmez işleyiş eskisi gibi sürer